Κυριακή 15 Ιανουαρίου 2017

Με λες ή μου λες;

Αποτέλεσμα εικόνας για poet painting

Μπαμπινιώτης Γεώργιος (Καθηγητής Γλωσσολογίας Πανεπιστημίου 'Αθηνῶν)
 


"...Τὸ ὅλο θέμα ξεκινᾶ σὲ παλαιότερες ἐποχές, μὲ τὴν κατάργησή τῆς δοτικῆς ὁπότε καὶ γεννιέται ἡ ἀνάγκη νὰ βρεθεῖ νέα λύση ἐκεῖ ποὺ μέχρι πρότινος χρησιμοποιεῖτο ἡ συγκεκριμένη πτώση. Ἔτσι, καθημερινὲς φράσεις ὅπως π.χ. τὸ "λέγεις μοι" παύουν νὰ ὑφίστανται καὶ ἡ γλώσσα ἀναζητᾶ ἕναν νέο τρόπο ἔκφρασης. Στὴν Βόρειο Ἑλλάδα προτιμήθηκε ἡ αἰτιατικὴ ἐνῶ στὴν Νότιο Ἑλλάδα ἡ γενικὴ γιὰ νὰ δώσουν (σὲ νεώτερα ἑλληνικά) "μὲ λές" καὶ "μοῦ λές", ἀντίστοιχα.   

    Καὶ οἱ δυὸ αὐτοὶ τύποι εἶναι σωστοὶ καθὼς χρησιμοποιοῦνται κανονικότατα μέσα στοὺς αἰῶνες ἀπὸ τοὺς Ἕλληνες. Κατὰ μίαν ἄποψη ἡ αἰτιατικὴ εἶναι πιὸ κοντὰ στὴν δοτικὴ ὁπότε, ὅσο παράξενο καὶ νὰ ἀκούγεται, ὁ Βορειοελλαδίτικος τύπος (μὲ λές) θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε πώς εἶναι πιὸ δικαιολογημένος.   

    Ὁ βασικότερος λόγος ποὺ σήμερα ἡ σύνταξη μὲ γενικὴ θεωρεῖται ὀρθότερη (μοῦ λές) εἶναι μᾶλλον ἐπειδὴ ἡ Νότιος Ἑλλάδα ἀπελευθερώθηκε πρώτη καὶ ἡ γλώσσα ποὺ χρησιμοποιήθηκε στὸ νέο κράτος ἦταν αὐτὴ ποὺ μιλοῦσαν σὲ ἐκεῖνα τὰ μέρη.   

    Σήμερα, εἰδικὰ μέσω τῶν μέσων μαζικῆς ἐνημέρωσης, ἔχει καθιερωθεῖ γενικότερα ὁ τύπος μὲ τὴν γενική. Τὸ βέβαιο εἶναι πὼς ἔχει περάσει στὸ ὑποσυνείδητό μας ὡς ὁ ὀρθὸς τρόπος, ἂν καὶ αὐτὸ, ὅπως εἴδαμε, δὲν στέκει πραγματικά.    

    Παρεμπιπτόντως, δυὸ ἀπὸ τοὺς λογοτέχνες ποὺ ἔχουν γράψει μὲ τὸν συγκεκριμένο τρόπο εἶναι ὁ Κωνσταντῖνος Π. Καβάφης καὶ ὁ Ἀθανάσιος Χριστόπουλος. 

    Ἂς μὴν ξεχνᾶμε τὸ ἑξῆς σημαντικό: οἱ νοτιοελλαδίτες, ποὺ ἐκφράζουν τή δοτικὴ μέσω γενικῆς λέγοντας "θὰ σοῦ πῶ κάτι", "θὰ τῆς δώσω κάτι", στὸν πληθυντικὸ διαπράττουν ἀκριβῶς τὸ "σφάλμα" ποὺ καταλογίζουν στὰ ἐκ Βορρᾶ ἀδέλφια τους, καὶ λένε: "θὰ σᾶς πῶ κάτι", "θὰ τοὺς δώσω κάτι". Χρησιμοποιοῦν δηλαδὴ αἰτιατική! Ἑπομένως, καθαρὰ ἀπὸ ἀπόψεως ὁμοιογένειας, τὰ βόρεια ἰδιώματα εἶναι πιὸ συνεπῆ διότι χρησιμοποιοῦν αἰτιατικὴ καὶ στὸν ἑνικὸ καὶ στὸν πληθυντικό…

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Τα χειροκροτήματα

  Τα χειροκροτήματα μετά από τις ομιλίες του πρωθυπουργού και του πρώην υπουργού μεταφορών ήταν το αποκορύφωμα της άθλιας εικόνας που για ακ...